ΑΜΗΝ.
2002, Έγχρ. Διάρκεια: 132′
Παραγωγή: KG Productions, Katharina, Le Studio Canal+, Renn Productions, TFl Films Productions, KC Medien AG, Mediapro Pictures
Διανομή: Pathé Films
Γλώσσα: αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά
Σκηνοθέτης: Κώστας Γαβράς
Σενάριο: Κώστας Γαβράς, Ζαν Κλοντ Γκρουμπέργκ
Παίζουν: Ούλριχ Τουκούρ, Ματιέ Κασοβίτς, Ούλριχ Μίχε, Μισέλ Ντισοσουά, Ίον Καραμίτρου
Μουσική: Αρμάν Αμάρ
Ο ναζισμός, ένας πανίσχυρος μηχανισμός ολοκληρωτισμού που στιγμάτισε την ανθρωπότητα με την γενοκτονία στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, χρησιμοποιώντας τα μέσα τής βιομηχανίας. Το Βατικανό, το απόλυτο σύμβολο θρησκευτικής και πολιτικής εξουσίας, που αρνείται να καταγγείλει τη γενοκτονία φοβούμενο την ρήξη με τους Ναζί. Μια ταινία για το Ολοκαύτωμα που προκάλεσε βίαιες αντιδράσεις στη νέα χιλιετία με τον καταγγελτικό της τόνο απέναντι στην ιστορική ευθύνη εκκλησιαστικών και διπλωματικών κύκλων.
Βραβείο César καλύτερου διασκευασμένου σεναρίου – Βραβείο Lumière καλύτερης ταινίας – Υποψήφια για Χρυσή Άρκτο στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Βερολίνου.
Η υπόθεση:
Ο Kurt Gerstein, υπαρκτό πρόσωπο, είναι ένας διακεκριμένος χημικός που εφηύρε το εντομοκτόνο (φθειροκτόνου) χημικό σκεύασμα Zyclon B. Ως αξιωματικός των Waffen SS, ανακαλύπτει ότι το Zyclon B χρησιμοποιείται στα στρατόπεδα συγκέντρωσης για την εξόντωση των Εβραίων. Τότε θα προσπαθήσει να καταγγέλλει τα εγκλήματα, ενημερώνοντας τους Συμμάχους, τον Πάπα Πίο τον 12ο και τη Γερμανική Εκκλησία. Βρίσκει σύμμαχο τον Ricardo, ένα φανταστικό πρόσωπο, νεαρό Ιησουίτη κληρικό, που έχει το σθένος να αντιταχθεί στην αγριότητα. Θα καταφέρουν, άραγε, αυτοί οι δύο ετερόκλητοι άνθρωποι να αναγκάσουν το Βατικανό να μιλήσει ανοιχτά στον κόσμο για τις βαρβαρότητες των Ναζί, και να τις σταματήσουν;
Με αφορμή τη στάση του Βατικανού στο Ολοκαύτωμα, επιθυμούσα να μιλήσω για τη σιωπή και την αδιαφορία. Και σήμερα βλέπουμε να συμβαίνουν δραματικά πράγματα και κανείς δεν μιλάει. Οι Εκκλησίες δεν είναι με την πλευρά των ανθρώπων, αλλά με το δόγμα, σημειώνει ο Κώστας Γαβράς για την ταινία του. Το «Αμήν.» είναι θεατρικό έργο του Ρολφ Χόχουθ, βασίζεται σε αληθινά γεγονότα, ενώ δεν λείπουν στοιχεία μυθοπλασίας. Μέχρι πολύ πρόσφατα τα δικαιώματα του έργου ήταν μπλοκαρισμένα από μια μυστηριώδη εταιρεία… Όταν απελευθερώθηκαν, πήραμε την απόφαση, ενώ για τις αντιδράσεις που προκάλεσε η ταινία θα πει: Το μεγαλύτερο μέρος των αντιδράσεων εκδηλώθηκε για την αφίσα του Ολιβιέρι Τοσκάνι (σ.σ. ο γνωστός εμπνευστής των διαφημίσεων της Μπένετον). Δεχθήκαμε μήνυση από μια υπερσυντηρητική καθολική οργάνωση, με επικεφαλής ένα πρωτοπαλίκαρο του Λεπέν.
Το σινεμά του Κώστα Γαβρά είναι ένα σινεμά αφηγηματικό, που αντλεί την θεματολογία του από τις ανοιχτές πληγές της ιστορίας (όπως είναι το Ολοκαύτωμα) ή της πολιτικής (όπως είναι οι στρατιωτικές δικτατορίες), από τα θέματα που κυριαρχούν στο κοινωνικό πεδίο (όπως είναι η ανεξέλεγκτη δράση των ΜΜΕ). Το σινεμά του βρίσκεται κάτω από τον αστερισμό της πολιτικής, αλλά και της ευαισθησίας στα μεγάλα προβλήματα που συνεχίζουν να απασχολούν το άτομο και τις κοινωνίες του 21ου αιώνα.
Δεν γνωρίζω τι ακριβώς σημαίνει η ιδέα της πολιτικής, της δημιουργίας πολιτικών ταινιών: όλες οι ταινίες είναι πολιτικές. Πολιτική είναι το πώς συμπεριφέρεσαι κάθε μέρα στην ζωή σου. Νομίζω ότι ο χαρακτηρισμός «δήλωση με κοινωνικό περιεχόμενο» θα ήταν πιο ακριβής για το έργο μου. Ή ίσως «διερεύνηση στο κοινωνικό πεδίο» δηλώνει ο Κώστας Γαβράς. Νομίζω ότι το καλύτερο που μπορεί να συμβεί σε μια ταινία, είναι να δημιουργήσει μια διαμάχη, μια συζήτηση πάνω σ’ ένα θέμα. Δεν πιστεύω ότι οι ταινίες μπορούν να αλλάξουν την κοινωνία -ευτυχώς- και ελπίζω ούτε και τους ανθρώπους. Ο κόσμος πρέπει να βλέπει ταινίες, να διαβάζει βιβλία και ύστερα να αποφασίζει μόνος του.
