Επιχείρηση Φίλαι. Διασώζοντας το ιερό του Νείλου
Γερμανία, 2023, 54’42’
Σκηνοθεσία: Olivier Lemaître – Παραγωγή: ARTE – NDR – HISTOIRETV
Μετά την κατασκευή φραγμάτων, οι πολυτελείς Ναοί των Φιλών κατακλύστηκαν από τα νερά του Νείλου και την δεκαετία του 1970, χρειάστηκε να μεταφερθούν σε κοντινό νησί. Ποια ιστορία κρύβεται πίσω από αυτά τα αρχαία και πλούσια σε ιστορία μνημεία;
Το νησί των Φιλών, σημαντικός τόπος προσκυνήματος στην αρχαιότητα, ασκούσε ιδιαίτερη έλξη στους ταξιδιώτες ανά τους αιώνες. Στον βράχο που ξεπροβάλλει μέσα από τον Νείλο, το «Μαργαριτάρι της Αιγύπτου», όπως το αποκαλούν, οι ισχυροί ηγεμόνες ανήγειραν μνημειώδη ιερά, από την εποχή των τελευταίων φαραώ μέχρι και τη ρωμαϊκή. Στη συνέχεια, και πριν σφραγίσει τη μοίρα του νησιού η διαδοχική κατασκευή δύο φραγμάτων τον 20ό αιώνα, οι ναοί υπέστησαν λεηλασίες, βανδαλισμούς και τροποποιήσεις. Την δεκαετία του 1970, για να σωθούν τα πολύτιμα ερείπια από την άνοδο της στάθμης του νερού, ξεκίνησε μια διεθνής εκστρατεία υπό τον συντονισμό της UNESCO. Στόχος ήταν να ξηλωθούν τα μνημεία πέτρα προς πέτρα και να ανεγερθούν εκ νέου σε γειτονικό νησί. Αυτός ο αγώνας ενάντια στον χρόνο αποτέλεσε τεράστια τεχνική πρόκληση, αλλά η επιτυχία του επέτρεψε στους αιγυπτιολόγους να εξερευνήσουν αυτά τα αρχαία μνημεία όπως ποτέ άλλοτε. Έκτοτε, οι ερευνητές προσπαθούν όχι μόνο να ανασυνθέσουν την ιστορία του τόπου και των σπουδαίων κτιρίων του, αλλά και να κατανοήσουν τη μυστηριακή θρησκεία που εξασκούνταν στους χώρους αυτούς.
Επιστημονική εξερεύνηση
Από τη μεθυστική ανακάλυψη των ερειπίων από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη το 1799 και την επομένη της κατάκτησης της Αιγύπτου μέχρι τις πρόσφατες αρχαιολογικές έρευνες και την επίσκεψη του συγγραφέα Pierre Loti στις αρχές του 20ού αιώνα, σε ένα νησί που ήδη είχε πλημμυρίσει τμηματικά, οι συγγραφείς Claudine Le Tourneur d’ Ison και Olivier Lemaître, ανατρέχουν στα διάφορα στάδια της επιστημονικής εξερεύνησης του σαγηνευτικού τόπου. Αξιοποιώντας το μοναδικό αρχειακό υλικό και τις γνώσεις ερευνητών, το ντοκιμαντέρ αποκαλύπτει τα μυστικά του ιερού τόπου που διασώθηκε από το νερό, από την εποχή της δημιουργίας του μέχρι σήμερα.
